آرزوی هر پدر و مادری است که فرزندی موفق و در عین حال شاد داشته باشند. والدین می‌خواهند فرزندشان در زمینه‌های مختلف رشد کنند و به بالاترین رده‌ها برسند و در نهایت به موفقیت برسند. به طور کلی همه می‌خواهند که فرزندی خوشحال داشته باشند اما آیا رسیدن به این هدف نیاز به آموزش دارد؟ والدین در این مسیر نقش دارند و یا شادی امری ذاتی است؟ در پاسخ به این پرسش می‌توانیم بگوییم که شادی امری است که از محیط به ما جذب می‌شود، والدین می‌توانند با انجام آموزش‌هایی و فعالیت‌های لازم کودکی شاد داشته باشند؛ اما نکته مهم این است تا در این مسیر روش‌های اصولی را در پیش بگیرند. همچنین این نکته را در نظر داشته باشید هر شخص از بدو تولد روحیات اخلاقی متفاوتی دارد و بنابراین نمی‌توان از همه کودکان در این زمینه توقع واکنش‌های یکسانی داشت. البته که این روحیات تا حد بسیاری قابل تغییر هستند، اما توجه به این نکته کمک می‌کند تا آموزش‌ها را مطابق با اخلاقیات فرزندتان در پیش بگیرید.
-
خودتان خوشحال باشید
اولین و اصلی‌ترین مورد برای داشتن یک فرزند شاد این است که خودتان شاد باشید. میزان شادی شما با شادی فرزندتان رابطه‌ای مستقیم دارد. برعکس این مورد هم وجود دارد؛ یعنی میزان ناراحتی و افسردگی شما با ناراحتی فرزندتان ارتباط مستقیمی دارند. والدین افسرده دارای کودکانی با ناهنجاری‌های اخلاقی هستند و خوب است بدانید که نقش والدین برای این کودکان کم رنگ‌تر است. والدین شاد کودکانی شاد را نیز پرورش می‌دهند. طبق پژوهش‌های انجام شده در یک مدرسه، آمار نشان می‌دهد که کودکان دوست دارند به جای آزادی و گذراندن وقت با دیگران، اغلب وقتشان را با پدر و مادر و خانواده بگذرانند. پس می‌توان نتیجه گرفت که برای داشتن کودکی شاد، وقت‌هایی را برای گذراندن با آن‌ها خالی کنید. -
ارتباطات اجتماعی با دیگران را در کودک تقویت کنید
برقراری روابط اجتماعی با دیگران یکی از موارد بسیار با اهمیت است. معمولا والدین برای آموزش چگونگی برقراری ارتباط کودکشان با دیگران وقت زیادی نمی‌گذارند. در واقع این کار سختی نیست و نیاز به زحمت زیادی ندارد. شما می‌توانید با بیان تجربه‌هایتان برای فرزند آن‌ها را از برخی موارد آگاه کنید. همچنین می‌توانید بگذارید کودک زمان‌هایی را به همراه دوستانش بگذراند. به یاد داشته باشید که ساخت رابطه اجتماعی با دیگران یکی از اصلی‌ترین موارد در تربیت و رشد کودک است. شما باید به او بیاموزید که در مقابل دیگران مهربان و همدل باشد. این‌ها همگی کمک می‌کنند تا فرزند شما فردی شاد در جامعه باشد. هرچه ارتباط کودک با دیگران بیشتر باشد و احساس دوست داشته شدن از طرف دیگران را درک کند باعش می‌شود تا از بروز افسردگی‌ها و تفکرات منفی جلوگیری شود. -
برای شادی کودک تلاش زیادی نکنید
این عنوان برای شما کمی متناقض با سخن‌های پیشین است. اما در واقع این بدان معنا است که از تلاش‌های همه جانبه و زدن به آب و آتش برای شادی و خوشحال کردن کودک بپرهیزید. اگر کودک را در حبابی قرار داده و هرچه که می‌خواهد برایش فراهم کنید؛ بعد از اینکه از حباب در می‌آید از جامعه اطرافش نیز همین توقع را دارد. درحالی که جامعه اینگونه نیست. در نتیجه شما باید سعی کنید که از شادی به طور افراطی در کودکتان بپرهیزید. شادی افراطی برای فرزند باعث می‌شود تا او نتواند احساساتی مانند خشم، ناراحتی و اضطراب را تجربه کند. در واقع فرزند شما باید تمامی احساسات مختلف را تجربه کند تا در آینده بتواند به خوبی با آن‌ها مقابله کند. پس دانستید که به عنوان یک والدین که به فرزند خود اهمیت زیادی می‌دهند، تلاش بیش از اندازه برای شادی فرزندان راه خوبی نیست. -
تلاش و پشتکار فرزندتان را ستایش کنید
یکی دیگر از راه‌های موثر در داشتن کودکی شاد این است که همواره به تلاش‌های کودک خود توجه کنید و بابت تلاش و کوشش او، او را مورد ستایش قرار دهید. در واقع شما باید از او انتظار تلاش و کوشش داشته باشید؛ نه اینکه او را فردی بی‌عیب و نقص بدانید. زمانی که شما همواره از فرزند انتظار بی‌نقص بودن داشته باشید، باعث کاهش اعتماد به نفس او خواهید شد؛ کاهش اعتماد به نفس در کودکان آثار مخربی در آینده همچون افسردگی، اضطراب و ... خواهد گذاشت. -
به فرزندتان مثبت‌نگری بیاموزید
خوب است بدانید یکی از مواردی که با شادی کودک رابطه بسیار محکمی دارد مثبت نگری است. شما باید از همان دوران کودکی مثبت اندیشی و خوس بینی را به فرزندان بیاموزید و به آن‌ها بگویید که چگونه در هو موقعیتی نیمه پر لیوان را ببینند. کودکانی که این گونه تربیت می‌شوند تا ۵۰ درصد از افسردگی در نوجوانی آن‌ها جلوگیری می‌شود.
-
چگونگی مدیریت احساسات را به کودک بیاموزید
طبق پژوهش‌های دانشمندان و روانشناسان کودکانی که در نظم دهی به احساساتشان عملکرد بهتری دارند می‌توانند تمرکز بیشتری روی خود داشته باشند. از این رو مدیریت احساسات باعث پیشرفت‌ها و موفقیت‌های آینده نیز خواهد شد. توجه داشته باشید که هرچه سلامت روان کودک بیشتر باشد بر سلامت جسمانی بهتر او تاثیر گذار خواهد بود. برای آموزش مدیریت احساسات به فرزند خود ابتدا باید روش مدیریت کردن احساسات خود را برای او توضیح دهید. همچنین باید با او همدلی کرده و سعی کنید درک خود را بالا ببرید. این جمله را به او بگویید که هر احساسی قابل قبول است اما همه رفتار‌ها قابل قبول نیستند. -
به کودک اجازه ریسک کردن را بدهید
اینکه فرزند شما گاهی در انجام بعضی کارها ریسک کند و در آن شکست بخورد به او کمک می‌کند که اعتماد به نفس او در انجام دوباره آن کار بیشتر شود. ریسک کردن باعث می‌شود که کودک مهارت‌های جدیدی را بیاموزد و تجربه بیشتری کسب کند. وظیفه شما این است که در انجام برخی کارها خود را کنار بکشید و اجازه دهید او به تنهایی کار را انجام دهد. این کار مخصوصا برای کودکان زیر ۴ سال روش موثر است؛ زیرا در این سن کسب هر تجربه‌ای برابر با یادگیری توانایی جدید است. کودک در انجام کارها دارای اراده است و اگر بخواهد می‌تواند آن را انجام دهد. این‌ها باعث می‌شود تا شما دارای یک فرزند شاد و دارای اعتماد به نفس بالا داشته باشید.
-
صرف شام با حضور همه خانواده
یکی از روش‌های ویژه و بسیار ساده این است که یک وعده از روز را برای صرف نهار یا شام دور هم جمع شوید. این کار به ظاهر کار ساده‌ای است اما تاثیر بسیار مثبتی در شادی فرزند و تمام خانواده دارد. کودکانی که از گذراندن وقت کنار خانواده لذت می‌برند در آینده میل کمتری به افراد غریبه دارند و از بسیاری از خطرها و تهدیدات در امان هستند. -
واگذاری وظیفه هایی برای کودکان
یکی از برجسته‌ترین روانشناسان کودک گفته است: زمانی کودک احساس شادی می‌کند و این حس خوب در او به وجود می‌آید که بداند کاری که به او واگذار شده است دارای اهمیت بالایی است. در این صورت کودک گمان می‌کند که دیگران برای کاری که انجام می‌دهد ارزش قائل می‌شوند. والدین باید سعی کنند تا از سنین پایین این حس را به کودک بدهند که او مهم است و جایگاهی منحصر به فرد در خانواده دارد. زمانی که این حس در کودک ایجاد شود باعث افزایش شادی و اعتماد به نفس او خواهد شد. وقتی کودک احساس می‌کند جایگاه مفیدی در خانواده دارد، حس در ارتباط بودن در او تقویت خواهد شد. -
رابطه خوبی با همسر خود داشته باشید
یکی دیگر از اصلی‌ترین موارد برای داشتن فرزندی شاد و با روحیه بالا، این است که پدر و مادر رابطه خوبی با هم داشته باشند. در واقع شما به عنوان والدین کودک نباید زندگی زناشویی خودتان را فدای کودکتان کنید. شاید این نکته برای شما زیاد مهم به نظر نرسد، اما بهترین کاری که می‌توانید برای فرزند خود کنید این است که رابطه خوب خود را در جلوی فرزندتان حفظ کنید. برخی از کارها که به ظاهر ساده اما بسیار تاثیرگذار هستند این است که هرروز همسر خود را در آغوش بگیرید. با یکدیگر به خوبی مکالمه کنید. از الفاظ تحسین کننده برای یکدیگر استفاده کنید.
-
خواب کودک باید به اندازه و کافی باشد
خواب کودک ویژگی بسیار مهمی است که نباید از آن غافل شوید. شما باید مطمئن باشید که فرزندتان به اندازه کافی می‌خوابد و کمبود واب ندارد. کمبود خواب در طول روز باعث ویژگی‌های بد اخلاقی در کودک مانند بد اخلاقی، عدم تمرکز کافی، عدم مدیریت احساسات و افزایش وزن می‌شود. این موارد باعث شده که نه تنها فرزندی شاد نداشته باشید بلکه فرزندی بد اخلاق نیز داشته باشید. برای داشتن خواب کافی کودک باید زمان مشخصی را برای او تعیین کنید. سعی کنید برخی کارها و فعالیت‌ها را که پس از صرف شام انجام می‌دهد محدود کنید. همچنین توجه کنید که قبل از خواب از تلفن همراه استفاده نکند تا بتواند خواب راحتی داشته باشد. خواب کافی باعث می‌شود که کودک در طول روز پر انرژی و با نشاط باشد. -
تشویق کودک به بخشندگی و کمک به دیگران
همواره کودک را تشویق کنید که در برخورد با دیگران و در موقعیت‌های مختلف بخشنده باشد و به دیگران کمک کند. طبق مطالعات روانشناسان کودک، کودکانی که حس می‌کنند زندگی آن‌ها معنا و مفهوم خاصی دارد و در زندگی مفید هستند از سلامت روان بالاتری برخوردارند. انجام کارهای داوطلبانه، حضور در اجتماع و کمک به دوستان و خانواده همگی مواردی هستند که باعث می‌شود زندگی برای فرزندتان معنا پیدا کند. بخشندگی باعث شادی روح کودک می‌شود. تجربیات نشان می‌دهد زمانی که کودک هدیه‌ای به کسی می‌دهد خوشحال‌تر از زمانی است که از کسی هدیه می‌گیرد. -
تهیه برنامه‌ای منظم برای عادات سالم
یکی از مواردی که نتیجه‌های مثبتی در پی شادی فرزندان دارد، داشتن یک روتین روزانه سالم است. شما می‌توانید یک لیست از کارهای ساده و مفید تهیه کنید و هرروز آن را به همراه کودک اجرا کنید. برای مثال ۳۰ دقیقه ورزش در طول روز، ساعتی مشخص برای خواب، ساعات مشخص برای درس خواندن و روزهایی برای رفتن به گردش همگی مواردی هستند که می‌توانند در روتین روزانه شما قرار بگیرند. در واقع کودک هرروز که از خواب بیدار می‌شود می‌داند که می‌خواهد چه کاری انجام دهد و این باعث داشتن هدف و انگیزه در کودک می‌شود. این‌ها دلایلی هستند که باعث می‌شود کودک روحیه‌ای شاد داشته باشد. -
برای بازی کردن با کودک وقت بگذارید
بازی کردن برای یک کودک تنها سرگرمی نیست، بلکه بخشی از زندگی اوست که در رشد و پرورش کودک نقش دارد. هنگام بازی کردن چیزهای زیادی برای یادگیری وجود دارد و توانایی‌های کودک در بازی افزایش پیدا می‌کند. پدر و مادر باید زمان‌هایی از روز را به بازی کردن با کودک اختصاص دهند. توجه کنید بازی‌هایی که تحرک بیشتری دارند بر روحیه آن‌ها تاثیر بیشتری دارند. زمانی که شما کارهای خود را کنار می‌گذارید و با کودک بازی می‌کنید، کودک احساس می‌کند که برای شما اهمیت دارد و شما به او توجه ویژه‌ای دارید.
-
تصور درستی از بدن سالم به کودک بدهید
هر فرد که بدنی سالم و اندام خوبی داشته باشد همیشه رضایت درونی از خود دارد و این باعث شادی می‌شود. شما باید از همان کودکی و سنین پایین‌تر ویژگی‌های یک بدن سالم را به فرزند آموزش دهید. برای آموزش این موارد به فرزندتان لازم است که بیشتر به ورزش کردن اهمیت بدهید تا اینکه بر ظاهر توجه کنید. سعی کنید روزهایی را به همراه خانواده و دسته جمعی ورزش کنید. در جلوی کودک از ظاهر و بدن کسی صحبت نکنید و به کودک بگویید که این کار درستی نیست. -
با فریاد با کودک صحبت نکنید
سعی کنید تا جایی که ممکن است هیچ گاه سر فرزند خود داد نزنید. کودکانی که رفتار درستی با آن‌ها نمی‌شود و با داد و فریاد با آن‌ها صحبت می‌شود، در خانه احساس ناامنی و نگرانی می‌کنند. زمانی که عصبانی می‌شوید سعی کنید با کشیدن نفس‌های عمیق خود را آرام کنید و یا اینکه فضا را ترک کنید. پس از آرام شدن پیش فرزند رفته و با او صحبت کنید که در شرایط خوبی نبوده اید. شما باید بتوانید درک متقابل را میان خودتان برقرار کنید. این کار باعث برقراری آرامش شده و کودکی افسرده و مضطرب نخواهید داشت. -
شکرگذاری را به کودک بیاموزید
آمار نشان می‌دهد هرچه کودکی شکرگذار‌تر باشد احساس خوشحالی و خوشبختی بیشتری دارد. شما می‌توانید به همراه فرزند خود لیست شکرگذاری تهیه کنید. با این کار کودک بیشتر به چیزهایی که دارد توجه می‌کند و قدر هرچیزی را می‌داند. شکرگذاری نه تنها باعث افزایش امید شده بلکه موجب شادی و نشاط نیز می‌شود. -
اتفاقات کوچک و بزرگ را جشن بگیرید
هر اتفاق مثبتی که پیش می‌آید را جشن بگیرید. در واقع این کار بهانه‌ای است برای اینکه شادی را با هر دلیلی به خانه وارد کنیم. گرفتن یک نمره عالی، مناسبت‌های مختلف، برنده شدن در مسابقه و مواردی از این قبیل همگی می‌توانند بهانه‌ای برای شادی و جشن باشد. -
به خوبی با فرزندتان صحبت کنید
علاوه بر اینکه در زمان صحبت کردن با کودک باید با لحنی آرام با او صحبت کنید، بلکه باید در زمان صحبت تمام حواس خود را به او بدهید. یعنی هرکاری را که دارید کنار بگذارید یا آن را متوقف کنید و با تمام حواس به صحبت‌های او گوش دهید. -
اجازه دهید کودک برای کارهای مختص به خودش تصمیم بگیرد
کودکانی که برای کارهای خود تصمیم می‌گیرند معمولا فرزندانی با اعتماد به نفس بالا خواهند بود. اگر به او اجازه دهید که برای کارهای مربوط به خودش، تصمیم گیری کند در آینده نیز می‌تواند کارهای خود را مدیریت کرده و تصمیمات درست‌تری در زندگی بگیرد و درنتیجه شادتر باشد.
سخن پایانی
در این مقاله سعی بر این داشتیم تا با در میان گذاشتن نکاتی در رابطه با اینکه چگونه می‌توانیم کودکی شاد داشته باشیم به شما والدین عزیز در مسیر تربیت کودک کمک کنیم. امیدواریم این مطالب برایتان مفید واقع شود و شما نیز نظراتتان را در این زمینه با ما در میان بگذارید.